Heerlen is één groot openluchtmuseum. Op tientallen plekken vind je street art in Heerlen en er komt elk jaar weer nieuwe street art bij. In deze blog neem ik je mee langs de mooiste straatkunst in Heerlen, variërend van metersgrote muurschilderingen tot mini-murals, graffiti en sculpturen.
Street art Heerlen: route rondom het station
In 1978 zag ik in Heerlen het levenslicht. Ik herinner me het stationsgebied van de jaren ’80. Ik was jong, maar ik wist precies wat een heroïnehoertje was. Ik wist ook dat ik de spuiten in de bosjes niet aan mocht raken.
Heerlen heeft een metamorfose ondergaan. Het lelijke eendje heeft zich van zijn stof ontdaan en transformeert langzaam naar een hippe zwaan. Als een kleurrijke olievlek hebben street art, graffiti en murals zich verspreid door de hele stad. Heerlen is de onvolprezen street art hoofdstad van Nederland!
De spoorsingel in Heerlen verandert continu
Street art langs de Spoorsingel
Mijn street art wandeling in Heerlen begint bij het station, precies daar waar de street art scene van Heerlen voor mijn gevoel startte. Elk bezoek aan de Spoorsingel is een verrassing: zijn er nieuwe murals in Heerlen gekomen? Zijn er gebouwen en kunstwerken verdwenen?
Mijn oog valt op een verpleegster met een mondkapje recht tegenover het busstation. De muurschildering van Yasja Ligtelijn, James Jetlag en Arian Winterink is een ode aan de helden in de zorg. Binnen een paar maanden is de tekst ‘onze helden’ vervangen voor ‘code zwart’. Op een muurtje staan leuzen tegen Mark en Hugo.
Ook dit is de Spoorsingel
Aan de Spoorsingel zijn ook werken van Bier&Brood en Cristian Riffel te bewonderen (op nummer 12). Ook de lelijke panden ernaast zijn voorzien van straatkunst.
Vanaf de Spoorsingel loop ik de Willemstraat in, de tippelzone uit mijn jeugd.
Dzia in de Willemstraat (boven) en Looierstraat (onder)
Van tippelzone naar hippe plek
In de Willemstraat staart een haan van de Belgische Dzia me aan (bij nummer 91b). Dzia is een van mijn favoriete straatartiesten, hij heeft verschillende murals in Heerlen gemaakt. De muren van Willemstraat 78 en 123a zijn opgefleurd door Fish en Aryz.
Gaia geeft de Oude Kerkstraat kleur
Samen met de bewoners
Het is een stukje stappen naar de volgende murals, maar als je street art in Heerlen wilt spotten mag je de Oude Kerkstraat niet overslaan. Bij de kruising en de Vijgenweg is een aantal schilderingen van Gaia uit New York te zien. Er is een mural met een aantal van de zeventiende-eeuwse ontdekkingen (als tulpen en exotisch fruit) naast een mural ‘uit de buurt’ waarin zelfs verschillende bewoners zijn afgebeeld! Het is gaaf om te zien hoe street art op gaat in zijn omgeving en elementen uit de omgeving verwerkt. Op meer en meer plekken speelt bewonersparticipatie een rol bij de plaatsing en het ontwerp van kunst op straat.
Als je er toch bent: Yasja Ligtelijn, Ox Alien en Edo Rath hebben de school aan de Palemigerbord van straatkunst voorzien.
Straatkunst van Yasja Ligtelijn aan de Palemigerboord
Met een grote boog loop ik terug naar station Heerlen, maar niet zonder een bezoek gebracht te hebben aan het portret van Myrthe Bolt, gemaakt door Judith de Leeuw. Het kunstwerk is (heel symbolisch!) geschilderd op ’the House of Colors’ aan de Huskesweg 17, een creatief bolwerk waar ook Myrthes modellenbureau gevestigd is. Het portret is fantastisch: de kleuren zijn sober waardoor de blik van het meisje nóg sterker uit.
Aan de Sittarderweg 81 is een oude Tabaksreclame op de muur geschilderd, in 2017 voorzien van het label ‘Rooken is Dodelijk’.
Prachtige mural van Judith de Leeuw aan de Huskesweg
Aan de CBS Weg 2 ligt de grootste muurschildering van Nederland. Het kunstwerk is gemaakt door Zedz en is maar liefst 750 vierkante meter groot. Het is niet mijn favoriete kunstwerk in Heerlen, bijzonder is het wel!
Ook in het oude CBS-gebouw aan de Kloosterweg 1 is een aantal murals te vinden.
Na een bezoekje aan Creed, een prachtig werk van Inti uit Chili, ben ik terug op het station.
De dood volgens Inti
Street art wandeling Heerlen Centrum
Via het Maankwartier (mooi staaltje architectuur!) steek ik het spoor over. Het centrum van Heerlen is minder rauw dan de noordkant van het station, met een beetje zoeken zijn ook stencil art, graffiti en murals te vinden.
Op het Stationsplein kijken de raven van Dazetwo me aan. Stationsstraat 28 is een heuse ‘mural bar’, door de geschilderde ramen zie ik hoe een man zijn noodles eet. De muurschildering in Heerlen van Levalet is kunst met een knipoog.
De raven van Dazetwo
Keuzestress!
Dan moet ik keuzes maken. Er is veel street art in Heerlen centrum, wat het lastig maakt een logische route uit te stippelen voor mijn street art wandeling door Heerlen. Ik besluit de Honingmannstraat te volgen, een straat met winkels, terrassen én straatkunst. Naast mini-murals (op nummer 14 en 58) is er een toffe muurschildering van Super-A en Collin van der Sluis. Deze ‘koolpiet’ refereert aan het mijnverleden van Heerlen. Halverwege vorige eeuw was Heerlen de hoofdstad van de Oostelijke Mijnstreek. Het kanariepietje ging mee de koel (kolenmijn) in: ging het pietje van zijn stokje, dan wist je dat je de mijnschacht moest verlaten vanwege schadelijke gassen.
Dan twijfel ik. Ga ik naar het tijdelijke stadspark tussen de Schinkelstraat en de Promenade of ga ik naar De Vijf Hofjes? Ik besluit eerst het stadspark te bezoeken.
Murals, graffiti en street art in Stadspark Heerlen
Stadspark Heerlen
Op de plek van het stadspark stond ooit een winkelcentrum. Het gebouw is gesloopt en brokstukken van het voormalige winkelcentrum liggen in het gras. Op de brokstukken zijn resten van een muurschildering van Johan Moorman te zien. De gebouwen rondom het park zijn getransformeerd tot legal walls vol graffiti. Er zitten een paar pareltjes tussen!
Mijn street art wandeling door Heerlen passeert Quatro Cinema. Drie street art duo’s kregen de kans om op de gevel van de bioscoop een mural aan te brengen met als thema Romeinen in Heerlen. Het laatste kunstwerk is mei 2021 voltooid. Via de Romeinen loop ik naar De Vijf Pleintjes rondom het Pancratiusplein
Romeinen bij Quatro Cinema Heerlen
De Vijf Pleintjes Heerlen
Dan is het tijd voor de De Vijf Pleintjes. Het Luciushof, de Morenhoek, het Schelmenhofje, het Betaplein en het Wilhelminaplein vormen samen De Vijf Pleintjes, een culturele as in het centrum van Heerlen. Rondom de pleintjes (en in de Plaarstraat) kun je veel toffe street art spotten.
Straatkunst bij De Vijf Pleintjes
De Vijf Pleintes vormen een leuke bezienswaardigheid in Heerlen. Het verstopte Luciashof is een leuke plek om een terrasje te pakken, zeker ’s zomers wanneer pergola’s met verschillende planten schaduw bieden.
De mooiste straatkunst bij De Vijf Pleintjes zie je op het Schelmenhofje (een grote muurschildering van Os Gemeos) en op de Gedachteniskapel van Mrg Savelberg (op de Gasthuisstraat 4).
Os Gemeos op het het Schelmenhofje/Pancratiussttraat
Mozaiekbanken in Heerlen
Maar er is meer straatkunst! Op en rondom De Vijf Hofjes staat een aantal mozaïekbanken, een kunstproject van de stichting ‘Vrouwen laten Heerlen glimlachen’. Verschillende kunstenaars hebben de banken ontworpen, die door werklozen in de stad zijn bekleed met kleurrijke steentjes.
Kunst in Heerlen: leuke mozaïekbanken
Mijn street art tour door Heerlen Centrum brengt me tot slot naar de Stationsstraat 12. Tegenover het politiebureau is de grote muurschildering “Heerlen Struggle!”. Dit werk van Cyrcle vat het turbulente verleden op gepaste wijze samen: na de sluiting van de mijnen in Limburg had de stad te dealen met drugsproblematiek en prostitutie.
Het noorden van Heerlen: op de fiets langs street art en koempels
In het centrum van Heerlen ligt de street art (relatief) dicht bij elkaar, helaas geldt dat niet voor het noorden van Heerlen. Met een OV-fiets rijd ik langs de mooie plekken in het noorden van de stad in de wijk Heerlerheide.
Een muurschildering van Roa en Resto aan de Huisbergerstraat 12
Babyblauw past bij jou
“Wat vind je van het kunstwerk?” Een man met een hond spreekt me aan terwijl ik een foto maak. Ik weet niet zo goed wat ik van het kunstwerk bij het Belemnieterf vind. Ik ben dol op muurschilderingen en stencil art, een standbeeld laat me meestal koud.
Ik bekijk het kunstwerk wat beter. Ik vind het bijzonder. Niet bijzonder mooi, niet bijzonder lelijk, maar gewoon bijzonder.
De sculptuur ‘Babyblauw past bij jou’
De man met de hond begint te vertellen. Kunstenaar David Bade heeft samen met de wijk een sculptuur vervaardigd voor de wijk Rennemig, een oude mijnwerkersbuurt. Verschillende elementen uit Rennemig komen samen in de sculptuur. Een kruiwagen refereert naar de mijnbouw. Aan de overkant van de straat staat een stuk mijnmuur van de Oranje Naussau Mijn III. Op de “kop” van de sculptuur zat een zak patat, maar die is verdwenen. De babyblauwe kleur van het kunstwerk is opgegaan in een zee van vlammen met oud en nieuw, nu is de sculptuur oudroze. De titel “Babyblauw past bij jou” staat symbool voor een nieuw begin.
Met een grote lach op mijn gezicht fiets ik verder. Kunst verbindt.
Fietsen langs murals in Heerlen: deze is van Ethos
Murals in Heerlerheide
In Heerlen Noord bezoek ik een werk van Ethos zonder titel aan de Rennemigstraat 62. De mural is met veel precisie geschilderd, het lijkt bijna een pentekening! Ethos laat zich inspireren door de dagelijkse strijd van mensen in zijn geboortestad Sao Paulo. De vormen en kleuren van Ethos geven zijn murals een futuristische uitstraling.
Ethos maakte een tweede mural in Heerlen aan de Laanderstraat 27.
Een mural van Gaia in Heerlerheide
Na Ethos fiets ik verder naar een bloemrijke muurschildering van Gaia aan de Caeciliastraat 30. Het verschil met Ethos kan haast niet groter zijn! Street art in Heerlen is heerlijk divers.
Tot slot bezoek ik de Italiaanse Millo (Laurierstraat 357) en een drietal schilderingen van Aleksei Bordusov (Rozestraat 2-96), James Jetlag (Nederlandlaan 69), Alex Senna (Navolaan 64). De laatste is mijn favoriet.
Muurschildering van Millo
De zuidkant van het centrum: Slangen en ander gif
Ook aan de rand van het centrum ligt veel toffe straatkunst in Heerlen. Eerst ga ik naar de Corriovallumstraat met grote muurschilderingen van Dal East (Zelfportret – bij de rotonde). De muurschildering van Dal East roept bij mij veel vragen op. Waarom ziet deze artiest zichzelf als een panter verscholen in het bos? Hoe is het mogelijk dat iemand met draadachtige structuren zo gedetailleerd een schepsel uit het dierenrijk tot leven kan wekken?
De Corriovallumstraat is nog wel te combineren met een street art wandeling door Heerlen centrum. Hier ligt ook het Thermenmuseum dat je meeneemt in de geschiedenis van de Romeinen in Heerlen en de Via Belgica.
Een zelfportet van Dal East. Hoe dan?!?!
Verderop is een zijmuur beschilderd door Faith47 (bij nummer 7). Haar werk “Alas, how Pityfull!” toont een zwaan die wordt aangevallen door een hond.
De mural van Stohead aan de Nobelstraat 16 kan me niet echt bekoren. Ik fiets snel verder over het Tempsplein naar de Deken Nikolayestraat. Op de hoek met de Kruisstraat is een gave mural van de Duitse Case. Uit een vijnige slang wordt “A Miracle Elixir” getapt. Brrrrr.
A Miracle Elixir, Case Maclaim, Kruisstraat 51
Ik fiets een stukje verder naar de Bekkerweg. Op een zijmuur van nummer 13 is een kunstwerk van Telmo Miel met de inspirerende naam “Crazy Little Thing Called Love”. Zou het slapende jongetje naar het roze rendier te veel slangenelixer gedronken hebben?
Aan de overkant van de straat bij de school is meer street art te vinden.
A Crazy little thing called Glove, Telmo Miel, Bekkerweg 13
Aan de Benzeraderweg (kruising Burgemeester Waszinkstraat) hebben Dave de Leeuw, Vincent Lancee, N’tan, Hans Keuls een mooie muurschildering gemaakt ter nagedachtenis van kunstenaar Remi Vervloet. Ik kwam vroeger vaak op deze kruising, mijn oma woonde om de hoek. Het doet me goed om te zien hoe de lelijkste muur van het Bekkerveld fraai beschilderd is!
In Loving Memory aan de Benzeraderweg
XXL Gallery Heerlerbaan
Hoe groot wil je het hebben? In de Heerlense wijk Heerlerbaan is een groots street art project: acht flats worden voorzien van kleurrijke murals van gerenommeerde internationale street art kunstenaars. De muurschilderingen zijn tientallen meters hoog en hebben ieder een eigen stijl. Toch passen de murals bij elkaar.
Mijn favoriete mural is in 2020 gemaakt door de Franse kunstenaar Zavier Eltono. Op het eerste gezicht is de mural een aaneenschakeling zwarte vlakken, afgewisseld met wat rood, geel en blauw. Het kunstwerk is tot stand gekomen met behulp van bewoners: met een generator app bepaalden zij de vorm en de kleur van de geometrische vormen. Ieder huishouden van de flat heeft dus zijn eigen figuur op de wand staan!
XXL Galery Heerlerbaan
Naast de vormen van Eltono is er werk van Hendrik Beikirch, de Spaans-Argentijnse kunstenares Hyuro en de Amerikaanse kunstenaar Isaac Tin Wei Lin, Madelon Vriesendorp, Amber Delahaye en Wesley van Heugten (Dazetwo) te bewonderen.
Aan de Heerlerbaan 207, niet ver van XXL Gallery, is een fraai muurschildering van Eelco van der Berg te vinden. Zijn werk ‘Unfinished’ onderscheidt zich door het gebruik van sterkte lijnen en felle kleuren.
Straatkunst door Eelco van der Berg aan de Heerlerbaan
Mini murals Heerlen
Natuurlijk is het bijzonder om metersgrote murals te zien, maar kleine verborgen pareltjes zijn soms óók de moeite. Dazetwo is niet alleen van de grote murals, maar maakt ook kleine kunstwerkjes, zoals deze afbeelding van een raaf langs de promenade. De lokale kunstenaar brengt met zijn kleine papieren vogeltjes de binnenstad tot leven Zijn iconische raven hebben hun vleugels uitgeslagen tot ver buiten Heerlen, ze zijn terug te vinden in sculpturen en schilderingen in binnen- en buitenland.
Mini-murals zijn op veel plekken te spotten. Houd je ogen goed open tijdens een street art wandeling door Heerlen!
Een van de vele mini murals in Heerlen
Meer street art in Heerlen
Ik heb geprobeerd de street art en murals enigszins per wijk te rangschikken. Het centrum van Heerlen en het stationsgebied kun je het beste bewonderen tijdens een toffe street art wandeling.
De straatkunst in andere wijken ligt verspreid en ontdek je het beste met de fiets (of stiekem met de auto). Bij deze een paar foto’s van toffe straatkunst in Heerlen.
De kleurrijke geluidswal van de Mijnspoorweg door Collin van der Sluijs, Super A en Rutger Termohlen
Mijnspoorweg
De geluidswal langs het spoor van de Mijnspoorweg (bij bushalte Voskuilenweg) is gigantisch schilderij met vossen, ijsvogels, dassen en meer Limburgse natuur.
Deze mural is gemaakt door Collin van der Sluijs, Super A en Rutger Termohlen.
Mural onder het viaduct bij Huskesweg 96
Tunnels en viaducten
Viaducten hoeven niet donker en deprimerend te zijn! Er liggen een paar pareltjes in Heerlen
Detail van de mural in de Tichelbeekstraat
Dave de Leeuw en Vincent Lancee hebben samen met kinderen van Basisschool de Tovercirkel het gehele viaduct van de Tichelbeekstraat beschilderd. De kinderen gooiden kerstballen met verf tegen de muur, de street art artiesten integreerden de verfsporen in hun kunstwerk. Het resultaat? Een groot sprookjesdier omgeven door kleine mannetjes en kleurrijke ballonen.
Het viaduct aan de Valkenburgerweg
Op een viaduct aan de Valkenburgerweg vind je de Romeinen uit het oude Corriovalum. Werk van James Jetlag toont Heerlen in het verleden, het heden en in de toekomst.
Etnische elementen op de muur, een kunstwerk van de Braziliaanse Finok
De spoortunnel aan het Groene Boord toon etnische elementen op de muur, een kunstwerk van de Braziliaanse Finok.
